Bakı Ali Neft Məktəbində (BANM) “Əsrin müqaviləsi”nin 25 illiyinə həsr olunan beynəlxalq konfrans keçirilib. Tədbirdə İtaliya, Böyük Britaniya, Fransa, Almaniya, İspaniya, İsveçrə, Belçika, Rumıniya və Qazaxıstandan 50-dən çox nümayəndə iştirak edib.
BANM-dən AzEdu.az-a bildiriblər ki, konfransı açıq elan edən rektor Elmar Qasımov “Əsrin müqaviləsi”nin məqsədi, neft strategiyasının uğurları və perspektivləri barədə iştirakçılara ətraflı məlumat verib. Rektor, müstəqil Azərbaycanı müasir, güclü, dayanıqlı iqtisadi inkişafa malik dövlətə çevirmək üçün ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi-iqtisadi islahatlarının əsasını neft strategiyasının təşkil etdiyini bildirib. O qeyd edib ki, ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə 1994-cü il sentyabrın 20-də Azərbaycanın XX əsrdə ən mühüm müqavilələrindən biri - Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Azəri”, “Çıraq” yataqlarının və “Günəşli” yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü haqqında Saziş imzalanıb. Bu, neft strategiyasının əsasını təşkil edən, ölkənin gələcəyi üçün yeni perspektivlər açan “Əsrin müqaviləsi” olub.
“Əsrin müqaviləsi” dünyanın 7 ölkəsini (Azərbaycan, ABŞ, Böyük Britaniya, Rusiya, Türkiyə, Norveç və Səudiyyə Ərəbistanı) təmsil edən 11 beynəlxalq nəhəng neft şirkətini ətrafında cəmləşdirib. Tarixə nəzər salsaq, görərik ki, Azərbaycan 200 ilə yaxın Rusiya və Sovet İttifaqının tərkibində öz sərvətlərindən daha səmərəli faydalanmaq imkanına malik olmayıb. Ölkəmiz müstəqilliyini əldə etdikdən sonra, gərgin siyasi vəziyyətdə belə, irimiqyaslı neft müqavilələrinin imzalanması və xarici investisiyaların ölkəyə cəlb olunması yüksək zəka, bacarıq və nüfuz tələb edirdi. Məhz Heydər Əliyevin yorulmaz fəaliyyətinin nəticəsi olaraq, neft sənayesində müasir texnologiyaların tətbiqi, Qərbə inteqrasiya, neft kapitalının insan kapitalına çevrilməsi prosesinə start verildi. Bununla da sonrakı illərdə neft hasilatı artdı, qərb şirkətləri ilk dəfə olaraq, Azərbaycanın təşəbbüsü ilə Qafqazda fəaliyyətə başladı. Bir məqamı da qeyd edim ki, əvvəllər transmilli şirkətlərdə çalışanların çoxu əcnəbi idisə, qoyulan tələb və həyata keçirilən islahatlar sayəsində hazırda 90 faizi yerli mütəxəssislərdir. Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə Azərbaycanın qlobal əhəmiyyət kəsb edən enerji dəhlizinə çevrilməsi istiqamətində yeni era başlandı. Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Bakı-Supsa əsas ixrac neft boru kəmərlərinin istifadəyə verilməsi, “Azəri-Çıraq-Günəşli” nəhəng neft yataqları blokunun işlənilməsi, Türkiyənin İzmir şəhərində “Star” neft emalı zavodunun istifadəyə verilməsi bu istiqamətdə həyata keçirilən çoxmiqyaslı işlərin sadəcə bir hissəsidir”- deyə Elmar Qasımov əlavə edib.
BP-nin Xarici əlaqələr departamentinin rəhbəri Günəş Əliyeva tədbirdə təqdimatla çıxış edərək, şirkətin həyata keçirdiyi işlər və əldə olunmuş nailiyyətlər barədə məlumat verib. Bildirib ki, vaxtilə ölkədə vəziyyətin stabil olmadığı bir dövrdə, BP Azərbaycana investisiya yatıran şirkətlərdən biri olub. Günəş Əliyeva qeyd edib ki, ötən il birgə müqavilənin imzalanması ilə şirkət Azərbaycanda 2050-ci ilədək fəaliyyətini davam etdirəcək: “BP 1992-ci ildə kiçik bir qrupla yerli neft sənayesinə qədəm qoyub. Ötən müddətdə təmsil etdiyim şirkət üçün insan kapitalı və müasir texnologiyaların tətbiqi uğurun 2 vacib açarı olub. BP sadəcə neft-qaz ixracı üçün fəaliyyət göstərmir, sosial fəaliyyətlər, insan bacarıqlarının inkişafı, ətraf mühitə qayğı da fəaliyyətin əsasını təşkil edir”, - deyə Günəş Əliyevə qeyd edib.
İtaliyanın “Maire Tecnimont Qrup” şirkətinin eksperti Eduardo Faççi bildirib ki, “Əsrin müqaviləsi” böyük tarixi nailiyyətdir. Bu müqavilə bir sıra strateji əhəmiyyətli qlobal layihələrin həyata keçirilməsinə rəvac verib.
İspaniyanın enerji sektoru üzrə aparıcı özəl şirkət olan “DISA Renovables” şirkətinin proqram rəhbəri Alfredo Ramirez Diaz “Əsrin müqaviləsi”nin reallaşdırılması zamanı geosiyasi, iqtisadi üstünlüklərlə yanaşı, ətraf mühitə qayğının da düşünülməsini təqdirəlayiq hal kimi qiymətləndirib.
Digər beynəlxalq ekspertlər çıxışlarında uzun illər Avropanın bir çox ölkələrində fəaliyyət göstərdiklərini qeyd edərək, belə uzun müddət üçün nəzərdə tutulmuş perspektivli layihələrlə rastlaşmadıqlarını vurğulayıblar.
Konfrans xarici qonaqların sual-cavabı ilə yekunlaşıb.
